EN İYİ 100 TURK FILMI

Yaklaşık 5.000 okuruyla birlikte Tüm Zamanlar'ın En İyi 100 filmini seçen Sinema Dergisi, bazı filmleri listeye almadığı için eleştirilse de sanırım en geniş listeye sahip (350 film) anketi düzenlemiş oldu. Bu tarz en iyi film muhabbetini pek sevmem; fazlasıyla kişisel ve yoruma açık bir konudur ama katılımcı sayısının 5.000 küsür olması sebebiyle basına açıklanan en iyi on filmi paylaşmak istedim..

1-EŞKIYA Yavuz Turgul / 1996
Türkiye sinemasının en verimli ikililerinden Yavuz Turgul ve Şener Şen birlikteliğinin ürünlerinden birisi olan film, 1996 yılında vizyona girdiğinde büyük bir patlama gerçekleştirmişti. 3 milyon 600 bin kişi tarafından izlenen ‘Eşkıya’, yerli yapımların gişedeki makûs kaderine de son veren filmlerden birisi oldu. 30 yıldan uzun bir süre hapiste yatan yaşlı bir eşkıyanın Güneydoğu’dan İstanbul’a uzanan hikâyesinde Türkiye’deki değişimin izleri de sürülüyordu.

2-SELVİ BOYLUM AL YAZMALIM Atıf Yılmaz / 1978
Kadir İnanır, Türkân Şoray ve Ahmet Mekin’li unutulmaz bir klasik. Cengiz Aytmatov’un eserinden Ali Özgentürk’ün senaryolaştırdığı film ‘Sevgi neydi?’ sorusuna olgun bir sinema dili ve müthiş oyunculuklarla yanıt arıyordu. Kendisinden sonraki birçok filme referans olan ‘Selvi Boylum’, Türkiye sinemasının temel taşlarından ve bu tür listelerin vazgeçilmezi.

3-HABABAM SINIFI Ertem Eğilmez / 1975
Ertem Eğilmez Ekolü’nün en önemli çalışmalarından birisi. Tarık Akan, Kemal Sunal, Halit Akçatepe, Münir Özkul ve Şener Şen’li kadrosuyla döneminin en fazla izlenen filmlerinden birisi olmuştu. Rıfat Ilgaz’ın aynı adlı eserinden uyarlanan filme ilgi hiç azalmadı. Geçen 36 yıla rağmen Mahmut Hoca ve öğrencilerinin ‘acı-tatlı’ hikâyesinin televizyonlardaki tekrarları izlenme rekorları kırıyor.

4-BABAM VE OĞLUM Çağan Irmak / 2005
Türkiye sinemasının son yıllardaki en verimli yönetmenlerinin başında gelen Çağan Irmak’ın büyük çıkış yaptığı yapımı döneminin seyirci rekorunu kırmıştı. Temelinde 12 Eylül darbesinin ardından parçalanan bir ailenin yıllar sonra yeniden bir araya gelişini anlatan film, ‘aidiyet’ duygusunun yarattığı boşluklar üzerine dokunaklı bir öykü anlatıyordu. ‘Babam ve Oğlum’, sinemaya küsmüş 70’li yıllar seyircisinin de yeniden salonlara dönüşünün kapısını da aralamıştı.

5-ZÜĞÜRT AĞA Nesli Çölgeçen /1985
Yavuz Turgul senaryosundan Nesli Çölgeçen’in çektiği bir Türkiye filmi. Güneydoğu’da çözülmeye başlayan ‘feodal’ yapının yarattığı trajik hikâyelerin komik anlatımı diyebileceğimiz ‘Züğürt Ağa’, Türkiye sinemasında eşine az rastlanır bir sosyolojik analizi de başarıyla gerçekleştiriyordu.

6-MASUMİYET Zeki Demirkubuz / 1997
Zeki Demirkubuz’un Derya Alabora ve Haluk Bilginer’in performanslarıyla zirveye çıkan yapıtı ‘suçluluk’ ve ‘bağlanma’ duyguları üzerine önemli bir ‘kara film’ örneğiydi. Demirkubuz’un insan eylemlerinde nedensellik aramak yerine ‘doğal’ olanın izini sürdüğü film, birçok genç yönetmene de ilham kaynağı oldu.

7-AĞIR ROMAN Mustafa Altıoklar / 1997
Metin Kaçan’ın aynı adlı romanından uyarlanan film, Müjde Ar ve Okan Bayülgen’in başını çektiği zengin oyuncu kadrosuyla dönemin öne çıkan yapımları arasında yer aldı. Altıoklar’ın Dolapdere’yi klostrofobik bir mekân olarak tasarlayan kamerası ve burada yaşayanların çıkışsızlıklarını başarıyla anlatan hikâyesi büyük ilgi görmüştü.

8-MUHSİN BEY Yavuz Turgul / 1987
1980’ler Türkiyesi’nin değişen ekonomik şartlarına ve bozulan kültürel iklimine ayak uyduramayan bir müzik yapımcısının trajikomik hikâyesi. Şener Şen, Uğur Yücel ikilisinin oyunculuğunun perdede boy gösterdiği yapım; en önemli değerin para olduğu, taşranın şehirleşmesi yerine şehrin taşralaşmaya başladığı bir dönemin fotoğrafını başarıyla çekiyordu.


9-YOL Şerif Gören / 1981
Yılmaz Güney’in cezaevinde senaryosunu yazdığı ve Şerif Gören’in çektiği film, bu tür listelerin vazgeçilmezi. Özellikle Doğu ve Güneydoğu bölgesinde çekilen sahneleriyle hafızalara kazınan film hem Tarık Akan’ın oyunculuğunu hem de Şerif Gören’in yönetmenliğini zirveye taşımıştı. Cannes’da Altın Palmiye’yi Costa Gavras’ın ‘Kayıp’ filmiyle paylaşan ‘Yol’ uzun yıllar Türkiye’de gösterilemedi.

10-NEŞELİ GÜNLER Orhan Aksoy / 1978
Ertem Eğilmez ekolünün bir başka önemli filmi. Orhan Aksoy’un yönetmen koltuğunda oturduğu yapımda, Münir Özkul, Adile Naşit, Şener Şen, Ayşen Gruda gibi usta oyuncularla renklenen film, ‘turşu nasıl yapılır’ tartışması nedeniyle parçalanan bir ailenin yıllar sonra yeniden bir araya gelişinin dokunaklı ve eğlenceli hikâyesini anlatıyordu.